Inne preparaty

Start Przeciwzapalne właściwości miodu
Przeciwzapalne właściwości miodu ze szczególnym uwzględnieniem miodów Manuka

Przeciwzapalne właściwości miodu
Stan zapalny to naturalny proces, który jest odpowiedzią organizmu na uraz lub infekcję. Może jednak wyrwać się spod kontroli, w szczególności w wyniku obecności wolnych rodników.
Miód może działać przeciwzapalnie, a także redukować związane ze stanem zapalnym objawy – swędzenie i obrzęk.
Właściwości przeciwzapalne miodu mogą być związane z zawartością przeciwutleniaczy.

Miody Manuka MGO
Miody manuka

Znaczenie stanu zapalnego dla zdrowia
Stan zapalny to ważne zjawisko, które jest odpowiedzią organizmu na infekcję lub uraz. Pozwala tkankom na regenerację i podjęcie ich normalnych funkcji.
Jest to także niezwykle skomplikowany proces, który obejmuje serię wzajemnie powiązanych zdarzeń zachodzących pomiędzy komórkami układu odpornościowego, fagocytami (komórkami, które wchłaniają i niszczą obce substancje) oraz substancjami chemicznymi służącymi do sygnalizacji i przekazywania informacji.
Nasz organizm jest dobrze wyposażone do tego, aby dać sobie radę ze stanem zapalnym o niskim lub średnim poziomie nasilenia, a symptomy, które towarzyszą reakcji zapalnej (zaczerwienienie, świąd, obrzęk i ból) są niedogodnościami trwającymi zazwyczaj kilka dni.
Jednak gdy stan zapalny jest zbyt silny lub zbyt długo, może spowodować więcej szkodny niż pożytku – może zahamować proces zdrowienia lub nawet spowodować dalsze uszkodzenia.
Najpoważniejszym problemem związanym z rozwojem stanu zapalnego jest produkcja wolnych rodników w objętych nim tkankach. Powstawanie nadmiernej ilości wolnych rodników nie jest zjawiskiem pozytywnym i bez wystarczająco silnego mechanizmu kompensacyjnego (jak np. obecność antyoksydantów) cząsteczki te mogą bez przeszkód niszczyć składniki komórek takie jak tłuszcze, proteiny i DNA. To w konsekwencji może prowadzić do uszkodzenia tkanek i niezdolności podjęcia przez komórki i tkanki ich normalnych funkcji.
W niektórych sytuacjach, takich właśnie jak pojawienie się rozległego stanu zapalnego, wolne rodniki zależne od nadtlenku wodoru i tlenu mogą być produkowane w nadmiernych ilościach. Takie wolne rodniki mogą być szczególnie niekorzystne, jako że są bardzo reaktywne i nieprzerwanie atakują komórki i ich zawartość.
Zdolność do zwolnienia procesu ich powstawania oraz zniszczenia ich jest w centrum zainteresowań naukowców właśnie dlatego, że oferuje prosty sposób opanowania stanu zapalnego.
Warto pamiętać, że stan zapalny i wolne rodniki, które powstają w związku z nim, nie zawsze są zjawiskami negatywnymi. Jest to konieczny proces, który pomaga naszemu ciału bronić się przed inwazją zarazków, a bez niego większość z nas nieustannie cierpiałaby na wiele drobnych chorób. Podczas stanu zapalnego uruchamiana jest reakcja obronna układu odpornościowego: wysyłane są komórki fagocytów, które mają okrążyć i zniszczyć wrogie cząsteczki. Komórki fagocytów osiągają swój cel dzięki produkcji wolnych rodników.
Wolny rodnik to taka cząsteczka, której brakuje elektronu i która, aby uzyskać stabilność, musi „ukraść” brakujący jej elektron innej cząsteczce. Podczas stanu zapalnego wolne rodniki „kradną” takie elektrony od „najeźdźców” atakujących organizm (zazwyczaj bakterii). To oznacza zniszczenie jego struktury, a w konsekwencji doprowadza do jego śmierci.
Problem pojawia się wtedy, gdy nic już nie atakuje organizmu i nie ma od kogo „zabrać” brakujących elektronów. Wtedy właśnie wolne rodniki zaczynają wykorzystywać zdrowe komórki. Sytuacja komplikuje się, gdyż po śmierci zdrowych komórek, organizm w dalszym ciągu wysyła sygnały o pomoc do układu  odpornościowego. Skutkuje to ciągłą reakcja autoimmunologiczną, która powoduje powstawanie coraz większej ilości wolnych rodników, co skutkuje nieustannym stanem zapalnym i uszkodzeniem tkanek. Jak można łatwo wywnioskować, właśnie w takiej sytuacji cykl może gwałtownie wyrwać się spod kontroli i spowodować nie dające się zatrzymać zapalenia i uszkodzenia.
Patrząc z perspektywy skutków zdrowotnych, można dostrzec wiele dowodów na zależność pomiędzy stanami zapalnymi w komórkach/tkankach oraz rozwojem wielu poważnych chorób. Chroniczny stan zapalny jest uważany za główny czynnik przyczyniający się do kilku chorób takich jak: astma, artretyzm, rak, zapalenie jelit. Okazało się, że stany zapalne pojawiające się w układzie krążenia mogą inicjować lub nasilać choroby autoimmunologiczne, w tym cukrzycę typu I, chorobę Alzheimera i miażdżycę tętnic (potoczna nazwa to „arterioskleroza”, łac. atherosclerosis).
Powstawanie i rozwój tego ostatniego schorzenia budzi szczególne zainteresowanie naukowców, jako że jest jednym z czynników przyspieszających powstawanie chorób serca. Ostatnie badania dowodzą również, że cukrzyca podwyższa ryzyko zachorowania na  arteriosklerozę, a tym samym na wystąpienie chorób serca. Między arteriosklerozą i cukrzycą występuje zależność z powodu uszkodzeń komórek tętnic wywołanych przedłużającym się wysokim poziomem cukru.
Możliwość kontrolowania poziomu cukru we krwi poprzez zastąpienie w diecie niektórych cukrów miodem, może zmniejszyć ryzyko wystąpienia cukrzycy, a w konsekwencji także rozwoju innych chorób z nią związanych

Przeciwzapalna aktywność miodu
Miód może redukować powstawanie lub postęp wielu schorzeń dzięki swojej aktywności przeciwzapalnej.
Większość badań podjętych aby zbadać to zagadnienie, skupiało się bardziej na efektach zewnętrznych niż na wykorzystaniu miodu jako środka przyjmowanego wewnętrznie. Z tego powodu można zapoznać się z dużą ilością informacji na temat jego efektywności przeciwzapalnej w przypadku ran, a niewiele wiadomo, o tym jak można wspierać takie działanie, jedząc go.
Wiele badań, zarówno z udziałem ludzi jak i zwierząt pokazało, że miód nakładany bezpośredni na ranę, redukuje miejscowy obrzęk, gorączkę i ból związane ze stanem zapalnym. W jednym z badań klinicznych miód Manuka z Nowej Zelandii, w postaci żelu, został nałożony na skórę objętą stanem zapalnym. Pacjenci, których leczono tym żelem, stwierdzili, że miód tłumił uczucie swędzenia i zaczerwienienie wywołane ukąszeniami komarów oraz reakcją zapalną skóry.

Miody Manuka MGO
Miody manuka

W przypadku każdej reakcji zapalnej symptomy stanu zapalnego są powodowane przez zwiększoną produkcję związków chemicznych o nazwie prostaglandyny, które powodują objawy związane z zapaleniem. Aktywność przeciwzapalna miodu jest najprawdopodobniej związana ze zmniejszeniem syntezy prostaglandyny.
W badaniu klinicznym na niewielką skalę, z udziałem 12 osób, pacjentom podano roztwór z miodem (80 g rozpuszczono w 250 ml wody) lub z mieszanką cukrów w zastępstwie miodu (30 g sacharozy i 38 g fruktozy w 250 ml wody). Na skutek przyjmowania tych roztworów poziom prostaglandyny w wydalanym moczu obniżył się od 4 do 41% w 1 do 3 godzin po wypiciu mieszaniny z miodem. Mieszanina wody z cukrami zadziałał inaczej niż ta z miodem. U badanych poziom prostaglandyny w moczu podwyższył się lub pozostał taki sam w podobnych odstępach czasu.
Podobnie jak w przypadku badań dotyczących antyoksydacyjnych właściwości miodu wynik sugeruje, że to składniki miodu nie związane z obecnością cukrów są odpowiedzialne za takie właśnie jego działanie.
Ważne jest również to, że naukowcy badający tkanki ran zarówno zwierząt, jak i ludzi, zauważyli, że miód jest równie skutecznym środkiem przeciwzapalnym także wtedy, gdy nie ma infekcji. Na podstawie tego można wyciągnąć dosyć istotny wniosek, że jego działanie przeciwzapalne nie jest związane z jego właściwością przeciwbakteryjną (tzn. że złagodzenie stanu zapalnego nie jest związana z pozbyciem się bakterii wywołujących to zapalenie). Okazało się natomiast, że miód daje rożne efekty w zależności od obecności innych, towarzyszących mu składników. Zaobserwowano również, że miód redukuje stan zapalny również wtedy, gdy aplikuje się go na nieuszkodzoną skórę, co wskazuje, że działa przeciwzapalnie nawet przez skórę.

Czy właściwości przeciwzapalne miodu są związane z zawartością antyoksydantów?
Jak już wspomniano wcześniej, najpoważniejszą komplikacją rozległego stanu zapalnego jest produkcja wolnych rodników w tkankach, a większość z nich powstaje jako produkt uboczny związany z aktywnością fagocytów podczas procesu zapalnego.
Sugeruje się, że zawartość antyoksydantów w miodzie może decydować o jego aktywności przeciwzapalnej, jako że powstawanie wolnych rodników i niszczenie może być zahamowane właśnie przez antyoksydanty. Tą tezę popiera również fakt, że bezpośrednie aplikowanie roztworu zawierającego antyoksydanty na poparzenia powodowało redukcję zapalenia. Uważa się również, że miód może zawdzięczać swoje właściwości przeciwzapalne zdolności do hamowania sprzężenia zwrotnego prowadzącego do rozwoju stanu zapalnego spowodowanego nadtlenkiem wodoru – w niektórych badaniach, antyoksydanty wykazywały zdolność do blokowania aktywności nadtlenku wodoru w tkankach, a także blokowania utleniania białek, które ma miejsce gdy powstają wolne rodniki.
Tak jak pisaliśmy w artykule o antybakteryjnych właściwościach miodu, większość miodów, gdy jest rozcieńczona, może produkować nadtlenek wodoru, co mogłoby sugerować, że miód zamiast hamować stan zapalny będzie go stymulował. Jednak produkcja nadtlenku wodoru w  miodzie wymaga neutralnego PH oraz dobrego dostępu do tlenu, a żaden z tych warunków nie występuje w żołądki i przewodzie pokarmowym. Z tego powodu jest wielce prawdopodobne, że miód wytwarza bardzo mało nadtlenku wodoru lub nie wytwarza go wcale po tym, jak zostanie zjedzony, także nie może mieć negatywnego wpływu na reakcję zapalną. Zamiast tego miód działa terapeutycznie na na objęte stanem zapalnym tkanki, pomaga redukować obrzęk, zaczerwienienie oraz ogranicza produkcję wolnych rodników.

Miody Manuka MGO
Miody manuka